Rodzina "cichociemnego" mjr Hieronima Dekutowskiego "Zapory" zwróciła się do Zarządu Miasta Tarnobrzega o przyznanie mu pośmiertnie Orderu Cnoty Obywatelskiej. W związku z wnioskiem radni powołali już Kapitułę Orderu a na kwietniowej sesji zagłosują w tej sprawie. Wszystko wskazuje na to, iż podczas uroczystej sesji 28 maja br. mjr "Zapora" będzie pierwszym kawalerem tego miejskiego odznaczenie, które ustanowiono już 23 maja 1993 roku.

Kształt modelu nawiązuje do historycznej, tarnobrzeskiej Pieczęci Cnoty Obywatelskiej. Medal może być przyznawany obywatelom miasta lub też innym osobom wybitnie dla miasta i jego mieszkańców zasłużonym. Przyznaje go Rada Miasta na wniosek Kapituły, którą powołuje na roczną kadencję z chwilą zgłoszenia wniosku. W skład takiej Kapituły wchodzi 4 radnych i 3 członków spoza niej. Jej kadencja kończy się z chwilą nadania bądź nie tego szczególnego miejskiego odznaczenia. Członkowie Kapituły nie mogą w trakcie trwania kadencji sprawować żadnego urzędu w administracji państwowej lub samorządowej czy innych organizacjach społecznych i politycznych. Kapitule przewodniczy Kanclerz wybierany spośród jej członków. Wnioski o przyznanie medalu z wyczerpującym uzasadnieniem, mogą składać wszyscy do 31 października każdego roku. Wniosek rodziny H. Dekutowskiego w sprawie jego kandydatury do "Sigillum Civis Virtutii" złożyła rodzina 28 października ub. roku. Inicjatywę poparł Zarząd Miasta a w uroczystym piśmie z okazji 11 listopada ub. roku. Przewodniczący Zarządu Miasta Stanisław Żwiruk napisał w nim m.in.: "(...) Zarząd Miasta Tarnobrzega solidaryzując się z oceną sądu, narodu i historii uważa, ze po pól wieku oszczerstw i hańby i poniżenia zamordowanego bohatera nadszedł czas naprawienia krzywdy poprzez uczynienie go Pierwszym Kawalerem Orderu (...)".

Podczas sesji Rady Miasta Tarnobrzega, która odbyła się 29 listopada ubr., powołano skład Kapituły do rozpatrzenia wniosku rodziny majora cc. "Zapory". W tajnym głosowaniu do Kapituły spośród radnych wybrano: Kazimierza Kwiatkowskiego, Konrada Podporę, Stanisława Wiącka i Barbarę Zawadzką a spoza Rady: Witolda Bochyńskiego, Małgorzatę Bonarek i Rajmunda Aschenbrennera. Powołana Kapituła ma za zadanie rozpatrzyć wniosek i zaopiniować go do kwietniowej sesji Rady Miasta. Następnie radni zdecydują o ewentualnym przyznaniu medalu proponowanej osobie.

Kim był "Zapora"?

Zanim mjr "Zapora" stal się słynnym na Lubelszczyźnie i Rzeszowszczyźnie dowódcą zgrupowań oddziałów partyzanckich AK, a po 1945 roku także "WiN" do 1939 roku wychowywał się i kształcił w rodzinnym Tarnobrzegu. Urodził się w 1918 roku, w wielodzietnej rodzinie blacharza. Po szkole powszechnej kontynuował edukację w tarnobrzeskim Gimnazjum, gdzie działał w ZHP, PW, Sodalicji Mariańskiej. Maturę zdał w maju 1939 roku. Bezpośrednio po wybuchu n wojny światowej znalazł się na Węgrzech, a miesiąc później we Francji, gdzie zaciągnął się do polskiego wojska. Front zachodni przerwał edukację w rozpoczętej podchorążówce. W czerwcu 1940 roku znalazł się szczęśliwie pośród ewakuowanych żołnierzy w W. Brytanii. Tam ukończył szkołę podchorążych z wyróżnieniem. Jako ochotnik przeszedł specjalistyczne kursy w elitarnej szkole "cichociemnych". W połowie września 1943 roku został zrzucony do Kraju z przydziałem do lubelskiego Okręgu AK. Początkowo walczył na Zamojszczyźnie, ale na początku 1944 roku objął dowództwo Kedywu Inspektoratu AK Lublin-Puławy. Po "perypetiach" Burzy" dowodził oddziałem samoobrony wymierzonym w Armię Czerwoną, NKWD i PKWN. Następnie obejmuje dowództwo nad zgrupowaniami poakowskiej organizacji "Wolność i Niezawisłość" (WiN), gdzie ukrywa się i walczy z tropiącymi go oddziałami KBW do lutego 1947 roku. zagrożony i "zaszczuty" decyduje się opuścić Kraj, ale wpada wraz z kilkoma podkomendnymi w ręce bezpieki prawdopodobnie w wyniku zdrady. Osadzony w najcięższym więzieniu MBP na warszawskim Mokotowie przechodzi stalinowskie śledztwo i otrzymuje siedmiokrotną karę śmierci wraz z podkomendnymi. Wyrok wykonano 7 marca 1949 roku. Ówczesny Prezydent RP skorzystał z prawa łaski tylko wobec rtm Władysława Siła-Nowickiego.

Biografia

W okresie PRL "Zapora" w książkach reżimowych "historyków" i "dziennikarzy" był najgorszym bandytą i oprawcą "bohaterów" UB, PPR i NKWD. Wymazywano jego postać z historii, szkalowano najbliższą rodzinę. Okres polskiego sierpnia i demokratyczne zmiany po 1989 roku spowodowały, że prawdziwa pamięć ożyła. Między innymi w 1991 roku nadano jednej z ulic Tarnobrzega jego imię a na tarnobrzeskim cmentarzu rodzina wystawiła "Zaporze" symboliczny nagrobek. "Zapora" i jego żołnierze wyrokiem prawomocnego i niezawisłego sądu zostali zrehabilitowani 23 maja 1994 roku. Ostatnio lubelski historyk z KUL dr Ewa Kurek poświęciła "Zaporczykom" swoją ostatnią książkę. Biografia samego mjr cc. "Zapory", ukazała się nakładem Staszowskiego Towarzystwa Kulturalnego w połowie marca br., w czasie, kiedy tarnobrzeska Kapituła Orderu SCV i Rada Miasta zdecydowała o jego przyznaniu.

Adam F. Baran