Małopolska w przekroju - Rzepiennik Strzyżewski

admin 1995-10-31

Wzdłuż krętej, malowniczej drogi z Gromnika do Biecza rozciągają się cztery wsie noszące nazwę Rzepiennik. Trzy z nich (Strzyżewski, Biskupi i Suchy) należą do gminy Rzepiennik Strzyżewski, która, choć nie należy do najludniejszych i największych w Tarnowskiem, zalicza się bez wątpienia do gmin bardziej gospodarnych. W ciągu ostatnich kilku lat, głównie za sprawą pracowitości swych mieszkańców i przy pomocy gminy udało się podłączyć do sieci telekomunikacyjnej wszystkie wsie i przeprowadzić ich gazyfikację. Lata pracy sprawiają, że choć teren jest wyjątkowo trudny, wiejskie drogi prezentują się całkiem dobrze. Wszystko to strzyżowianie zawdzięczają przede wszystkim własnej zaradności.

Gmina położona na południowo-wschodnich krańcach województwa tarnowskiego nie jest zbyt bogata (jej budżet wynosi 15 mld starych zł) i nie może liczyć na wielkie dotacje. Od dawna graniczne położenie stanowiło istotne utrudnienie w rozwoju, a w ostatnich czasach, ze względu na duże prawdopodobieństwo włączenia jej do powiatu gorlickiego należącego już do sąsiedniego województwa nowosądeckiego, nie była oczkiem w głowie województwa.

Mimo wielu poważnych problemów, takich jak brak oczyszczalni ścieków i wysypiska śmieci, starzenia się ludności czy rosnącego bezrobocia, Rzepiennik daje sobie radę w nowych czasach. Obecnie szansą dla schludnych, pełnych okazałych domów wsi może być specjalistyczne rolnictwo, rzemiosło i agroturystyka. Dla rozwoju tej ostatniej są w Rzepienniku bardzo dobre warunki.

Gmina położna jest w malowniczym terenie Pogórza Cięźkowickiego, posiada dobrą komunikację autobusową z Tarnowem i Gorlicami a nawet bezpośrednie połączenie z Krakowem. Nie brakuje tu także interesujących zabytków. Najcenniejsze z nich znajdują się w Rzepienniku Biskupim, gdzie warto odwiedzić piękny, XV-wieczny, drewniany kościół z interesującymi polichromiami Jana Bulasa oraz XVI-wieczny dwór rodziny Więckowskich, która jako jedna z nielicznych potrafiła przetrwać w swoim gnieździe nawet trudny okres "reformy rolnej". Okoliczne wzgórza z malowniczymi panoramami pokryte są lasami i łąkami. Podobnie jak w sąsiednich gminach dawnego powiatu gorlickiego można tu spotkać pamiątki burzliwej przeszłości. Władze gminne, przy wsparciu wojewody, starają się odnawiać i konserwować pięknie położone, budowane z dużym smakiem cmentarze, pochodzące z okresu ! wojny światowej.

Obecny wygląd Rzepiennika Biskupiego to także wynik dramatycznych wydarzeń historycznych. Przed II wojną światową była to miejscowość zamieszkana w dużej mierze przez ludność żydowską. W centrum wzniesiono synagogę, mykwę, budynki gminy żydowskiej. Wszystko to zniknęło wraz z 364 mieszkańcami Rzepiennika rozstrzelanymi 11 sierpnia 1942 r. Dziś centrum gminy jest przestronne, zabudowane nowymi budynkami, a ostatnim śladem po żydowskim miasteczku pozostał ukryty wśród drzew cmentarz i przyzwyczajenia mieszkańców, którzy udając się do sklepów czy urzędów zwykli mawiać, że idą "do miasteczka".

Współczesny Rzepiennik to gmina rolnicza z sześcioma wsiami-sołectwami, zamieszkana przez 6803 osoby. W rolnictwie zatrudnionych jest ponad 1,2 tys. mieszkańców, a w innych działach gospodarki 700 osób, przy czym nadal wielu rzepienniczan dojeżdża do zakładów pracy w Tarnowie czy Gorlicach. W ostatnich latach wzrosła dość poważnie liczba bezrobotnych, dla których gmina systematycznie organizuje roboty publiczne. W ramach tych robót udaje się stale poprawiać stan gminnych dróg.

Gospodarujący w Rzepienniku od 11 lat Wójt Kazimierz Fudala uważa, że w tak trudnych terenach konieczne będzie zmniejszanie liczby gospodarstw i ich specjalizacja. Pozostali mieszkańcy muszą stopniowo znajdować zatrudnienie w innych sektorach. Już teraz rozwija się drobna wytwórczość (zwłaszcza produkcja detali z drewna )oraz rzemiosło. Niedawno prywatny przedsiębiorca wybudował nowoczesny młyn, a chleb z miejscowej piekarni sprzedawany jest w dużych ilościach w Tarnowie. Cieszy się nie mniejszym zainteresowaniem i popytem niż słynna kiełbasa pochodząca z sąsiedniego Tuchowa.

Rzepiennik, mimo trudnych czasów, zdołał utrzymać całą bazę kulturalną. Nie zniknęło do tej pory żadne z samorządowych przedszkoli zaś gmina - mimo, że nie przejęła szkół - stale dotuje oświatę. W tym roku, dzięki porozumieniu z Kurią Biskupią w Tarnowie, samorząd wyremontował dawny punkt katechetyczny, w którym powstanie niewielki ośrodek rehabilitacyjny. Są już mieszkający na terenie Rzepiennika specjaliści, potrzeba jednak pieniędzy na opłacenie ich pensji i zakup wyposażenia ośrodka. Dzisiaj, po ukończeniu gazyfikacji i telefonizacji, gmina przygotowuje się do kompleksowego rozwiązania problemu odpadów.

Niezbędne będzie więc wybudowanie systemu lokalnych oczyszczalni ścieków, a przy współpracy z kilkoma okolicznymi gminami trzeba będzie uruchomić nowoczesne składowisko odpadów wraz z systemem ich segregacji. Odpowiednie dokumenty i projekty przygotowywane są właśnie w Krakowie.

Rzepiennik chce szybko uporać się z tymi problemami, gdyż jedną z szans na rozwój i dostatek może być agroturystyka. Już dziś nie brakuje tu kwater, a z roku na rok przybywa domków letniskowych budowanych przez ludzi przyciąganych niskimi cenami gruntów i piękną, nieskażoną przez przemysł przyrodą.

Marek Szczepanek